Περίληψη
Η ανάγνωση, είναι μια ανθρώπινη γνωστική λειτουργία και συνίσταται στη μεταφορά από έναν κώδικα συμβόλων, γραφήματα στον κώδικα φωνημάτων. Αποτελεί μια πολύ βασική δεξιότητα, διότι αποτελεί αποτελεσματικό μέσο γνώσης, πληροφόρησης. Η κατάκτηση του μηχανισμού της και της δεξιότητας της αναγνωστικής ικανότητας αναπτύσσεται και εξελίσσεται με διαφορετικό ρυθμό και βαθμό. Οι έρευνες αναδεικνύουν ως σημαντικότερο παράγοντα δυσκολίας, τα προβλήματα φωνολογικής επίγνωσης. Η ελλειμματική φωνολογική επίγνωση δυσκολεύει την αποθήκευση, την ανάκληση και την επεξεργασία των λέξεων ως συνόλων και θεωρείται ισχυρός παράγοντας πρόβλεψης των αναγνωστικών δυσκολιών. Η φωνολογική επίγνωση αφορά την ικανότητα του ατόμου να συνειδητοποιεί αφενός, ότι οι λέξεις του προφορικού λόγου αποτελούνται από φωνημικά δομικά στοιχεία και αφετέρου, να μπορεί να αναλύει και να συνθέτει τα στοιχεία της φωνημικής δομής τους. Η μεθοδολογία του προγράμματος αφορούσε τον σχεδιασμό ενός διαβαθμισμένου διδακτικού προγράμματος με την ταυτόχρονη ενίσχυση της φωνολογικής επίγνωσης. Το πρόγραμμα διαμορφώθηκε με την προσθήκη δραστηριοτήτων χειρισμού συλλαβών και φωνημάτων σε επίπεδο κειμένου και με τη συμβολή παραμυθικής ιστορίας για τη γενίκευση της αναγνωστικής ικανότητας. Τα αποτελέσματα εκτίμησης της αποτελεσματικότητας του προγράμματος αναδεικνύονται μέσα από την πιλοτική εφαρμογή του σε παιδιά σχολικής ηλικίας τυπικής ανάπτυξης και με μαθησιακές δυσκολίες. Συμπερασματικά, η βελτίωση της φωνολογικής επίγνωσης βοηθά άμεσα στην απόκτηση αναγνωστικής αποκωδικοποίησης και στη γενίκευση των αναγνωστικών ικανοτήτων. Ειδικότερα, αποδείχτηκε η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης της φωνολογικής επίγνωσης στη βελτίωση της αναγνωστικής ικανότητας σε παιδιά με Μ.Δ. Όλα τα δεδομένα συγκλίνουν στην ενσωμάτωση της καλλιέργειας της φωνολογικής επίγνωσης στα προγράμματα αναγνωστικής ικανότητας για τους μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες.
