Η αναγνωστική κατανόηση προσδιορίζεται ως διαδικασία και ως αποτέλεσμα της αναγνωστικής εμπειρίας. Μέσα από τη διαδικασία της αναγνωστικής κατανόησης οι αναγνώστες διατυπώνουν (Pearson, 2009):
- Τι κατάλαβαν;
- Τι τους δυσκόλεψε;
- Τι τους κέρδισε την προσοχή;
Στόχος της αναγνωστικής κατανόησης είναι η διαδικασία προσέγγισης και επεξεργασίας του γραπτού λόγου. Συνδέεται με τη νοηματική προσέγγιση αυτού που διαβάζουμε, αλλά και την ανάκληση της παλιάς γνώσης. Τα τελευταία χρόνια η αναγνωστική κατανόηση συσχετίστηκε σε μεγάλο βαθμό με τη σχολική επιτυχία.
Η Κρόκου (2012) επισημαίνει την άμεση σύνδεση της αναγνωστικής ικανότητας με την αναγνωστική κατανόηση και τη συσχέτιση τους με την εμφάνιση αναγνωστικών δυσκολιών.
Τα επίπεδα κατανόησης του κειμένου είναι πολλά και προσδιορίζονται με τη συνολική μελέτη του κειμένου. Οι Παντελιάδου, Πατσιοδήμου και Μπότσας (2004) παρουσιάζουν τρία επίπεδα κατανόησης:
- Κυριολεκτική
- Συμπερασματική
- Ερμηνευτική κατανόηση
Τι πρέπει να προσέξω όταν διδάσκω αναγνωστική κατανόηση σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες;
Η διδασκαλία στρατηγικών αποτελεί από τις αποτελεσματικές διδακτικές προτάσεις της διδασκαλίας της αναγνωστικής κατανόησης κειμένου για όλους τους μαθητές (Παντελιάδου, 2000). Ειδικότερα, η εκπαίδευση των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες στην εφαρμογή στρατηγικών προσέγγισης γραπτού λόγου ενδείκνυται για καλύτερα επίπεδα κατανόησης κειμένου. Ορίζοντας τη στρατηγική δηλώνεται η μέθοδος, με την οποία επιδιώκεται:
- Η πραγματοποίηση ενός συγκεκριμένου στόχου
- Μέσα από σχεδιασμένες και στοχευμένες ενέργειες
Ως εκπαιδευτικοί, σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα συμπεριφοράς, χρειάζεται να παρέχουμε σε αυτά στρατηγικές για να μπορούν να αλληλεπιδρούν με το κείμενο με έναν τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργούν κάποιο νόημα. Κάνοντας ερωτήσεις μόνο, μετά την ανάγνωση του κειμένου δεν τους παρέχουμε αυτήν τη δυνατότητα, αντίθετα η ανάγνωση γίνεται μια τυποποιημένη διαδικασία, αντί το κείμενο να «ζωντανεύει» για το παιδί.
Ποιες είναι αυτές οι στρατηγικές;
Προτείνονται μία σειρά από στρατηγικές που μπορούν να ενσωματωθούν μέσα στη μαθησιακή διαδικασία ως μεθοδολογία προσέγγισης και επεξεργασίας γραπτού λόγου.
- Μοντελοποίηση
- Άμεση καθοδήγηση
- Εννοιολογικός χάρτης
- Νοηματικός χάρτης
- Αυτοερωτήσεις
- Διάγραμμα
- Ενεργοποίηση προϋπάρχουσας γνώσης
- Προβλέψεις
- Υποθέσεις κ.α.
Το my-book.gr βασισμένο στη σύγχρονη βιβλιογραφία έχει διαμορφώσει το κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό για την ενίσχυση αναγνωστικών δεξιοτήτων, διευκολύνοντας τη διαδικασία πρόσληψης και επεξεργασίας γραπτού λόγου με τις κατάλληλες μεθόδους και στρατηγικές κατανόησης!
Γνωρίστε το e-book «Τεχνικές πρόσληψης και επεξεργασίας γραπτού λόγου – Διαβαθμισμένα επίπεδα» στο e-shop του www.my-book.gr !!!
Βιβλιογραφία
Κρόκου, Ζ. (2012). Από τη λέξη… στην πρόταση… στο κείμενο… Αθήνα: Γρηγόρη.
Παντελιάδου, Σ. (2000). Μαθησιακές δυσκολίες και εκπαιδευτική πράξη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Παντελιάδου, Σ., Πατσιοδήμου, Α., & Μπότσας, Γ. (2004). Οι μαθησιακές δυσκολίες στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Βόλος Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. ΙΙ – ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Pearson, D., P. (2009). The Roots of Reading Comprehension. Στο S. E. Israel & G. G. Duffy (Eds.), Handbook of Research on Reading Comprehension (pp. 3-31). New York: Routledge.
Τεχνικές πρόσληψης και επεξεργασίας γραπτού λόγου – Διαβαθμισμένα επίπεδα – Υψηλό Επίπεδο