Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του ειδικού παιδαγωγού;
Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι πολυδιάστατος, καθώς αποτελεί το βασικό στοιχείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η ειδικότητα του ειδικού παιδαγωγού αναφέρεται σε επαγγελματία που αναλαμβάνει μαθητές με δυσλεξία και γενικότερες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Ο ρόλος του παρουσιάζει αυξημένα καθήκοντα, καθώς το κάθε παιδί χαρακτηρίζεται από διαφορετικό μαθησιακό προφίλ. Για τον λόγο αυτό η αξιοποίηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων διαφέρει ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών.
Ποιες μέθοδοι συνεισφέρουν στην ενίσχυση των δεξιοτήτων των παιδιών με δυσλεξία και όχι μόνο;
Αρχικά, ο εκπαιδευτικός παρατηρεί σε ποιο μαθησιακό στάδιο βρίσκεται το κάθε παιδί, ώστε σε κάθε βήμα προόδου που εμφανίζει να επιβραβεύεται. Ο σκοπός της επιβράβευσης είναι η ανάπτυξη της αυτοεκτίμησής του και η ενθάρρυνση για την ανάληψη πρωτοβουλιών και την ενεργό συμμετοχή του κατά την εκπαιδευτική διαδικασία. Επιπλέον, ο σχεδιασμός των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που θα αναπτύσσουν την κριτική ικανότητα των παιδιών συμβάλλει στην ενίσχυση της αυτονομίας των δράσεών του. Σε κάθε περίπτωση οφείλει να εστιάζει στα δυνατά σημεία του μαθητή, για να μη βιώσει το αίσθημα της αποτυχίας.
Ορισμένοι τρόποι αποφυγής του αισθήματος της αποτυχίας είναι οι ακόλουθοι:
- Ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες
- Αξιοποίηση νοηματικών χαρτών
- Διδασκαλία αρχαίων σε παιδιά με δυσλεξία συνδέοντας τις ενότητες με την προγενέστερη γνώση των μαθητών, όπως και σε κάθε σχολικό μάθημα
- Εκπαίδευση με ηλεκτρονικό υπολογιστή για την εξοικείωση των μαθητών με την τεχνολογία
- Διδασκαλία με ακουστικά μέσα (π.χ. μαγνητόφωνο)
- Αξιοποίηση εκπαιδευτικών εργαλείων (ξυλομπογιές, νερομπογιές, αφρός, χαρτί γκοφρέ και κανονικό, πλαστελίνες, ταμπουρίνο)
- Υπογράμμιση βασικών σημείων ερωτήσεων με χρωματιστή κιμωλία/μαρκαδόρο
- Σύνθετες δραστηριότητες που ενισχύουν τη βραχυπρόθεσμη μνήμη σε παιδιά με δυσλεξία
- Μικρές έρευνες τύπου project
- Αποφυγή την παρατηρήσεων σε σημεία που δε σχετίζονται άμεσα με τη δεξιότητα ή γνώση που διδάσκεται ή εξετάζεται
- Αξιοποίηση πολυαισθητηριακού τρόπου διδασκαλίας για την εκμάθηση ξένων γλωσσών, όπως αγγλικά (Thomas & Robinson, 1972; Rosenkötter, 1997).
Δυσλεξία και αντιμετώπιση
Η σημαντικότητα του ειδικού παιδαγωγού διακρίνεται από το γεγονός πως λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος μεταξύ γονέων και τη διεπιστημονικής ομάδας και όλοι μαζί συνεισφέρουν στη συναισθηματική ανάπτυξη και γνωστική πρόοδο των παιδιών. Τέλος, η αντιμετώπιση της δυσλεξίας, όπως και κάθε μαθησιακής δυσκολίας πραγματοποιείται όταν ο εκπαιδευτικός, οι γονείς, η υπόλοιπη διεπιστημονική ομάδα και το παιδί βρίσκουν από κοινού λύσεις σε οποιαδήποτε δυσκολία προκύπτει και επικοινωνούν χωρίς συγκρούσεις που θα λειτουργούσαν αρνητικά για το παιδί.
Πότε εμφανίζεται η δυσλεξία;
Να σημειωθεί πως η δυσλεξία εμφανίζεται από την προσχολική ηλικία ενός παιδιού (1-5 χρονών) αλλά και αργότερα. Οι δυσκολίες που παρατηρούνται είναι παρόμοιες με διαφορές οι οποίες έγκειται στη συμπεριφορά των παιδιών, όπως το αίσθημα της διστακτικότητας απέναντι στην εκπαιδευτική διεργασία, καθώς και των διαπροσωπικών τους σχέσεων με συνομήλικους. Τα συμπτώματα δεν πρέπει να αγνοηθούν από τους γονείς διότι η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί λύση σε οποιοδήποτε ζήτημα προκύψει μελλοντικά (Baddeley, 1976; Μόττη-Στεφανίδη, 1999; Παντελιάδου, 2000; Πολυχρονοπούλου, 2003).
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα παιδιά με δυσλεξία
παρουσιάζουν δημιουργικά ταλέντα και υψηλό δείκτη ευφυΐας αρκετά συχνά
Οι εκδόσεις www.my-book.gr έχουν ολοκληρωμένες λύσεις
και προτάσεις υποστήριξης για παιδιά με δυσλεξία, για ειδικούς παιδαγωγούς, γονείς και όχι μόνο!
Βιβλιογραφία
Baddeley, A. D. (1976). The psychology of memory. New York
Μόττη- Στεφανίδη, Φ. (1999). Αξιολόγηση της Νοημοσύνης Παιδιών Σχολικής Ηλικίας και Εφήβων. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Παντελιάδου, Σ. (2000). Μαθησιακές δυσκολίες και εκπαιδευτική πράξη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Πολυχρονοπούλου, Σ. (2003). Παιδιά και έφηβοι με ειδικές ανάγκες. Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση.
Rosenkötter, H. (1997). Neuropsychologische Behandlung der Legasthenie. Weinheim: Psychologie Verlags Union.
Thomas, E. L., & Robinson, H. A. (1972). Improving Reading in Every Class. Abridged edition. Allyn and Bacon, Incorporated.