Είναι σημαντικός ο ρόλος ενός ειδικού παιδαγωγού;
Ο ρόλος ενός ειδικού παιδαγωγού αποτελεί το βασικό μοντέλο παιδαγωγικής ένταξης και αποκατάστασης για μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Η ένταξη χαρακτηρίζεται ως μία διαρκή διαδικασία που σχετίζεται με τον τρόπο λειτουργίας του σχολείου, τη μορφή του αναλυτικού προγράμματος και του εκπαιδευτικού υλικού, τις τεχνικές διδασκαλίας και την οργάνωση της σχολικής τάξης. Όλα αυτά βέβαια, προϋποθέτουν οικονομικούς πόρους, ειδικευμένο προσωπικό και αλλαγή κουλτούρας και αξιών (Συλλογικός Επιστημονικός Τόμος, 2017).
Προκειμένου να επιτελεστεί ορθά το επάγγελμα του ειδικού παιδαγωγού, απαιτείται σύναψη συνεργασιών με τους εκπαιδευτικούς της γενικής εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, χρειάζεται συνεργατική διδασκαλία, συν-αξιολόγηση, από κοινού αντιμετώπιση προβλημάτων και προώθηση κοινών πρακτικών. Πέρα από τα τμήματα ένταξης, ειδική αγωγή και εκπαίδευση παρέχεται στα ειδικά σχολεία στα οποία προσφέρονται προγράμματα παρέμβασης για μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες και γενικότερες εκπαιδευτικές ανάγκες.
Ο ρόλος του ειδικού εκπαιδευτικού ποικίλει, αφού τα καθήκοντά του εκτείνονται σε ευρύ φάσμα. Είτε βρίσκεται σε τμήμα ένταξης είτε σε ειδικό σχολείο οφείλει να είναι κατάλληλα προετοιμασμένος σε διάφορα επίπεδα.
- Αρχικά, αναλαμβάνει να παρέχει εξειδικευμένη διδακτική παρέμβαση και υποστήριξη με την αξιοποίηση κατάλληλων εκπαιδευτικών εργαλείων, μεθόδων και προγραμμάτων παρέμβασης.
- Επιπρόσθετα, οφείλει να ενθαρρύνει τόσο τα παιδιά όσο και τους γονείς και συνεργαζόμενος με τον κάθε γονέα να θέτει στόχους, να αξιολογεί την εκάστοτε κατάσταση και να συνεισφέρει στη δημιουργία ασφαλούς περιβάλλοντος για τα παιδιά.
- Επιπλέον, είναι σημαντικό να συμβάλλει στην εμπλοκή όλων των παραγόντων που χρειάζονται για την ομαλή ένταξη του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον, ύστερα από τη διάγνωση που προκύπτει από τα κέντρα υποστήριξης. Κατά κάποιο τρόπο λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε παιδιά, γονείς, σχολείο και συμβουλευτικές/θεραπευτικές υπηρεσίες, όπως είναι τα κέντρα ειδικής αγωγής (Περσίδου, 2010).
Ποια είναι τα κατάλληλα βήματα και καθήκοντα που πρέπει να ακολουθεί στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση;
Όσον αφορά τα βήματα τα οποία οφείλει να ακολουθεί, σχετίζονται με την εστίαση στα δυνατά σημεία του μαθητή.
- Αρχικά, χρειάζεται να συνδέει τις ενότητες του κάθε μαθήματος με προγενέστερες γνώσεις του μαθητή.
- Ύστερα, είναι δυνατό να υπογραμμίζει τα βασικά σημεία των ερωτήσεων με χρωματιστή ποικιλία και να αξιοποιεί νοηματικούς χάρτες.
- Ταυτόχρονα, θεωρείται παράγοντας εξέχουσας σημασίας η οργάνωση σχολικών ειδών και η παράλληλη υιοθέτηση εναλλακτικών εκπαιδευτικών αξιολογήσεων των δυσκολιών αξιοποιώντας δημιουργικές εργασίες, έρευνες σε μορφή project και φάκελο υλικού.
- Επίσης, θεωρείται πολύ σημαντική η αποφυγή παρατηρήσεων σε σημεία που δεν αφορούν τις γνώσεις ή δεξιότητες που απαιτούνται κατά τη βαθμολόγηση, καθώς ο στόχος είναι η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των παιδιών και όχι η ανάπτυξη αισθήματος αποτυχίας.
- Τέλος, η εφαρμογή δραστηριοτήτων προσανατολισμένων σε μυϊκές κινήσεις, όπως ο χορός ή το περπάτημα και η εστίαση σε κινήσεις των λεπτών μυών στα χέρια, όπως τα εικαστικά, η κατασκευή πάζλ, δίνουν κίνητρο για ενεργή συμμετοχή των παιδιών στην εκπαιδευτική διαδικασία (Thomas & Robinson, 1972; Rosenkötter, 1997).
Καταλήγοντας, η ειδική αγωγή προϋποθέτει εξειδικευμένο ανθρώπινο προσωπικό, έτσι ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει στις εκάστοτε συνθήκες και να εφαρμόζει τις πρακτικές που απαιτούνται στην ειδική εκπαίδευση, για να μπορούν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τις πολλαπλές προκλήσεις.
Ο ειδικός εκπαιδευτικός οφείλει να χρησιμοποιεί το κατάλληλο διδακτικό υλικό κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, συνδυαζόμενο με συνθετικές δραστηριότητες.
O εξειδικευμένος εκπαιδευτκός χρειάζεται και εξειδικευμένο εκπαιδευτικό υλικό ειδικής αγωγής!
Βρείτε αυτό που ψάχνετε στις εκδόσεις My-book.gr.
Βιβλιογραφία
Περσίδου, Α. (2010). Ο ειδικός παιδαγωγός στο πλαίσιο της εφαρμογής της ένταξης: διερεύνηση της συμβουλευτικής διάστασης του ρόλου του. (Μεταπτυχιακή εργασία). Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο: Θεσσαλονίκη.
Rosenkötter, H. (1997). Neuropsychologische Behandlung der Legasthenie. Weinheim: Psychologie Verlags Union.
Συλλογικός Επιστημονικός Τόμος, (2017). Εκπαιδευτικό υλικό για την παράλληλη στήριξη και την ένταξη μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο σχολείο. Αθήνα: Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Thomas, E. L., & Robinson, H. A. (1972). Improving Reading in Every Class. Abridged edition. Allyn and Bacon, Incorporated.