Ποια είναι τα είδη των μαθησιακών δυσκολιών;
Σε τι οφείλονται οι μαθησιακές δυσκολίες; Ποιες είναι οι πιθανές μορφές των δυσκολιών αυτών;
Οι μαθητές με κάποιου είδους αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες εμφανίζουν για ολόκληρο ή ορισμένο χρονικό διάστημα της σχολικής ζωής τους δυσκολίες στη μάθηση. Οι δυσκολίες αυτές ενδεχομένως οφείλονται σε νοητικά, γνωστικά, αναπτυξιακά, ψυχικά ή αισθητηριακά προβλήματα. Συγκαταλέγονται, λοιπόν, παιδιά με αισθητηριακές αναπηρίες ακοής ή όρασης, κινητικές ή νοητικές αναπηρίες, διαταραχές λόγου, καθώς και με δυσκολίες όπως δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, διάχυτες αναπτυξιακές και ψυχικές διαταραχές, δυσλεξία, δυσαριθμησία, δυσγραφία, σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας. Από τα παραπάνω, γίνεται αντιληπτό πως οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούνται από διάφορα είδη, αφού η περίπτωση του κάθε μαθητή ποικίλει (Εφημερίς της Ελληνικής Κυβερνήσεως, 2008).
Πιο συγκεκριμένα, τα είδη των μαθησιακών δυσκολιών είναι τα ακόλουθα:
- Διαταραχές ανάγνωσης ή δυσλεξία: Χαρακτηρίζεται ως το πιο σημαντικό ζήτημα το οποίο αντιμετωπίζουν οι μαθητές με δυσκολίες. Αποτελεί νευρολογικής φύσεως διαταραχή που σχετίζεται με την κατάκτηση και επεξεργασία λόγου. Βέβαια, η δυσλεξία συνδέεται με ποικίλα συμπτώματα που εμφανίζονται σε μαθησιακό επίπεδο, όπως η αφομοίωση κειμενικών εννοιών, η προφορική απόδοση μαθημάτων, δυσκολίες στον γραπτό λόγο και στις αριθμητικές ικανότητες (Καρπαθίου, 2007).
- Διαταραχή γραπτής έκφρασης ή δυσορθογραφία: Η έννοια της ορθογραφίας αναφέρεται στο σύνολο κανόνων που σχετίζονται με τη γραπτή απεικόνιση λέξεων, τους κανόνες συλλαβισμού, τα σημεία στίξης. Η δυσορθογραφία αφορά προβλήματα στην παραγωγή γραπτού λόγου, καθώς και ένα είδος αδυναμίας του νοητικού δυναμικού παρά τη χρονολογική ηλικία του ατόμου (Παντελιάδου, 2000).
- Διαταραχή μαθηματικών ή δυσαριθμησία: Σχετίζεται με μια ειδική μαθησιακή δυσκολία στην αριθμητική. Πρόκειται για αδυναμία πραγματοποίησης αριθμητικών πράξεων και επίλυσης μαθηματικών προβλημάτων με κριτήριο τη χρονολογική ηλικία του ατόμου, την εκπαίδευση που αντιστοιχεί στην ηλικία αυτή και τη μετρηθείσα νοημοσύνη (Νικολόπουλος, 2016).
- Μαθησιακή διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς: Περιλαμβάνει συμπτώματα των τριών μορφών που αναφέρθηκαν παραπάνω και παρεμποδίζουν από κοινού την ακαδημαϊκή επίδοση, ακόμη και αν η απόδοση στις μαθησιακές δοκιμασίες δεν είναι ουσιαστικά κάτω από το αναμενόμενο των δεδομένων της χρονολογικής ηλικίας του ατόμου (Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία, 2004).
Για όλα τα παραπάνω είδη δυσκολιών απαιτείται έγκαιρη διάγνωση και ειδική αγωγή, στην οποία χρειάζεται να μελετηθούν όλες οι τυχόν ανεπάρκειες συμπεριφοράς και όχι μόνο δυσκολίες που αφορούν το εκάστοτε γνωστικό αντικείμενο. Ύστερα, η ορθή διδακτική παρέμβαση και η αξιοποίηση προγραμμάτων παρέμβασης για μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν παράγοντες εξέχουσας σημασίας για την άμεση αποκατάστασή τους. Η ειδική αγωγή και εκπαίδευση πρέπει να παρέχεται σε μαθητές με δυσκολίες, καθώς μέσω αυτής δίνεται η δυνατότητα υλοποίησης εξατομικευμένων προγραμμάτων παρέμβασης. Επιπρόσθετα, τα κέντρα ειδικής αγωγής συνεργαζόμενα με τα ειδικά σχολεία και το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό δύνανται να παρέχουν τη βέλτιστη καθοδήγηση αξιοποιώντας εκπαιδευτικά εργαλεία που απαιτούνται για την ειδική εκπαίδευση των παιδιών (Πόρποδας, 2003).
Το κάθε είδος μαθησιακής δυσκολίας δύναται να αντιμετωπιστεί με την παρουσία κατάλληλης καθοδήγησης και εξειδικευμένου διδακτικού υλικού.
Οι εκδόσεις My-book.gr έχουν ολοκληρωμένες λύσεις και προτάσεις υποστήριξης για την κάθε μορφή μαθησιακής δυσκολίας, μετατρέποντας το διάβασμα σε δημιουργία!
Βιβλιογραφία
Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία. (2004). Διαγνωστικά Κριτήρια DSM-IV TR. DSM-V & ICD-10 (Κ. Γκοτζαμάνης, Μτφρ.). Αθήνα: Ιατρικές Εκδόσεις Λίτσας.
Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας (2008). Νόμος υπ’ αριθ. 3699 Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Αθήνα: Εθνικό τυπογραφείο. Διαθέσιμο στο: www.et.gr (ΦΕΚ 199/τ’ Α/2-10-2008).
Καρπαθίου, Εμμ., Χ. (2007). Διαγνωστική Κλίμακα Δυσλεξίας. Αθήνα: Καραμέτος.
Νικολόπουλος, Γ. (2016). Μαθησιακές Δυσκολίες στα Μαθηματικά, αναγκαία η δημιουργία λεξιλογίου εννοιών. Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημών Εκπαίδευσης, 2015(2), 1001-1015. (Διαθέσιμο: http://www.specialeducation.gr/files4users/files/pdf/ennoiologio2017.pdf, προσπελάστηκε στις 13/5/2021)
Παντελιάδου, Σ. (2000). Μαθησιακές δυσκολίες και εκπαιδευτική πράξη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Πόρποδας Κ, (2003), Διαγνωστική αξιολόγηση και αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών στο δημοτικό σχολείο (Ανάγνωση, Ορθογραφία, Δυσλεξία, Μαθηματικά). Πάτρα: ΕΠΕΑΕΚ.