Τι είναι η λογοθεραπεία;
Η λογοθεραπεία ως επιστήμη ασχολείται με την πρόληψη, τη διάγνωση και ύστερα τη θεραπεία διαταραχών που παρουσιάζονται στον λόγο, στην ομιλία και γενικότερα στον επικοινωνιακό τομέα. Το άτομο εμφανίζει αδυναμίες στον αντιληπτικό και στον εκφραστικό λόγο. Ειδικότερα, δυσκολεύεται στην κατανόηση αυτού που διαβάζει ή ακούει, καθώς και στην αποτύπωση των ιδεών και των σκέψεών του στον γραπτό λόγο. Συχνά, επαναλαμβάνει συλλαβές ή λέξεις λόγω της ταχύτητας ομιλίας, δεν ελέγχει το ύψος και την ηχηρότητα της φωνής και τέλος, εμφανίζει δυσκολίες κατάποσης στερεάς ή υγρής τροφής.
Πότε εορτάζεται η Πανελλήνια Ημέρα Λογοθεραπείας;
Η 11η Μαΐου θεσπίστηκε το 2013 από τον ΣΕΛΛΕ ως η Πανελλαδική Ημέρα Λογοθεραπείας (ΠΗΛ) και εορτάζεται ανά την Ελλάδα με ημερίδες ενημέρωσης, διανομή έντυπου υλικού, αρθρογραφία στον τύπο και δωρεάν ατομικές συναντήσεις με επιστήμονες λογοθεραπευτές.
Στόχος του ΣΕΛΛΕ με αυτή την πρωτοβουλία είναι η ενημέρωση του κοινού για την επιστήμη της Λογοθεραπείας και η ευαισθητοποίηση του σε θέματα σχετικά με τις διαταραχές του λόγου, ομιλίας, επικοινωνίας, φωνής και κατάποσης.
Ποιες διαταραχές χρειάζονται λογοθεραπεία;
Όσον αφορά τα παιδιά απαραίτητη είναι η εφαρμογή λογοθεραπείας σε παιδιά με διάσπαση ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, αυτισμό, βαρηκοϊα, κώφωση, αρθρωτικές διαταραχές, νοητική αναπτυξιακή διαταραχή, ειδικές μαθησιακές και γλωσσικές διαταραχές.
Σχετικά με τους ενηλίκους σημαντική είναι η αξιοποίηση της λογοθεραπείας σε περιπτώσεις εγκεφαλικής παράλυσης, άνοιας, ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο ή κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις καθώς και για άτομα που πάσχουν από τις νόσους του Parkinson και Alzheimer.
Ποια είναι τα γλωσσικά ορόσημα ανά ηλικία;
0 – 4 μηνών (μίμηση)
• Αντιδρούν σε ήχους και στρέφουν το κεφάλι τους προς την πηγή του ήχου.
• Πειραματίζονται φωνητικά βγάζοντας σύντομες κραυγές (αααα, οοοο).
• Γελάνε και συσπάνε τα χείλη και τη γλώσσα προσπαθώντας να μιμηθούν τις κινήσεις των γονέων.
5-6 μηνών (βάβισμα)
• Διαφοροποιούν το κλάμα τους ανάλογα με την ανάγκη.
• Το πρώτο λεξιλόγιο απαρτίζεται από συλλαβές φωνηέντων και συμφώνων. Συνδέουν λέξεις με γεγονότα για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους.
7-9 μηνών
• Εκτός από χειλικά (μπα, μα) παράγει και οδοντικά/γλωσσικά (τα, ντα).
• Προσωδιακά στοιχεία.
• Ήχοι που μοιάζουν με λέξεις.
10-16 μηνών (πρώτη λέξη-50 λέξεις)
• Γυρίζουν στο όνομά τους.
• Δισύλλαβοι σταθεροί ήχοι.
• Ανταποκρίνονται καλύτερα σε παιχνίδια με τραγούδια.
• Μιμούνται ηχομιμητικές λέξεις (ήχους ζώων κλπ).
• Χρήση σύντομων λέξεων.
2 ετών (50-100 λέξεις)
• Μικρές φράσεις (ΡΑ, ΥΡΑ).
• Κατανοούν απλές οδηγίες.
• Κατονομάζουν οικεία αντικείμενα και ενέργειες.
3-4 ετών ( 200-800 λέξεις)
• Διηγούνται γεγονότα στο παρόν.
• Τους αρέσει να ακούν παραμύθια.
• Κάνουν ερωτήσεις.
• Εκτελούν σύνθετες εντολές
• Φράσεις 4-5 λέξεων.
• Πληθυντικό και προθέσεις.
4-5 ετών (1000+ λέξεις)
• Εκφράζουν άρνηση.
• Λόγος που πλησιάζει πολύ των ενηλίκων.
• Διηγούνται ιστορίες.
• Αναφέρονται στο μέλλον και το παρελθόν.
• Διευρύνονται τα ενδιαφέροντά τους γύρω από την ομιλία.
• Η ομιλία τους έχει σωστή γραμματική και σύνταξη (Gard, Gorman & Gilman,1993)
Ποιος είναι ο ρόλος του λογοθεραπευτή;
- Το πιο σημαντικό βήμα για έναν λογοθεραπευτή είναι η σωστή αξιολόγηση. Οφείλει, λοιπόν, να γνωρίζει το ιατρικό προφίλ του κάθε παιδιού, προκειμένου να το παραπέμψει σε ειδικούς αν απαιτείται επιπρόσθετος ιατρικός έλεγχος.
- Ο λογοθεραπευτής χρειάζεται να προσεγγίζει την περίπτωση του κάθε παιδιού ξεχωριστά, προσαρμόζοντας το θεραπευτικό πρόγραμμα και τις τεχνικές του στις ιδιαιτερότητες και στις ανάγκες του.
- Οι γονείς οφείλουν να είναι ενήμεροι για την πορεία του παιδιού τους. Επομένως, ο λογοθεραπευτής χρειάζεται να ενημερώνει τους γονείς για τους στόχους που τίθενται και να συζητάει για την εξέλιξή του σε κάθε συνεδρία.
- Προτείνεται η παροχή υλικού στους γονείς (βιβλία, παιχνίδια, βιωματικές δραστηριότητες) για τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου και την ανάπτυξη δεξιοτήτων λόγου και ομιλίας.
Τέλος, η λογοθεραπεία είναι απαραίτητη από τα πρώτα σχολικά χρόνια, καθώς οι διαταραχές λόγου είναι πιθανόν να οδηγήσουν σε μαθησιακές δυσκολίες σε διάφορους τομείς ανάπτυξης (γραπτός λόγος, προφορικός λόγος, μαθηματικά). Η επικοινωνία, λοιπόν, λογοθεραπευτή και γονέα αποτελεί παράγοντα καθοριστικής σημασίας για τη βελτίωση των διαταραχών λόγου και βοηθά στην πρόληψη μελλοντικών δυσκολιών εντός και εκτός σχολικού περιβάλλοντος (Μπόντσιου, 2014· Μπούκας, 2007).
Οι εκδόσεις www.my-book.gr παρέχουν ολοκληρωμένες λύσεις,
υλικό υποστήριξης και βιβλία για κάθε γονέα και λογοθεραπευτή!
Βιβλιογραφία
Gard, A., Gorman, J., & Gilman, L. (1993). Speech and language development chart. Pro-ed.
Μπόντσιου, Θ. (2014). Οδηγός για τον ρόλο του θεραπευτή λόγου στο σχολικό πλαίσιο της γενικής εκπαίδευσης. Αθήνα: Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Μπούκας Δ., (2007). Πρακτικός Οδηγός για τις Μαθησιακές Δυσκολίες — Ανίχνευση και Παιδαγωγική Αντιμετώπιση. Αθήνα. Κέδρος.
Συνδυασμός: Μαθαίνω να Γράφω και να Διαβάζω Λέξεις (Τεύχος Α’ + Β’)